شرحی بر عملیات والفجر هشت ۸
و اسامی شهیدان دزفول در این عملیات
عملیات والفجر ۸ در ششمین سال جنگ تحمیلی و در روز ۲۰ بهمن سال ۱۳۶۴ در مرز جنوبی استان خوزستان و در جنوب جزیره آبادان، در منطقه فاو، در آن سوی رودخانه اروندرود، محدود به منطقه رأس البیشه و خورعبدالله صورت گرفت. این عملیات در منطقه بسیار حساسی انجام شد، زیرا از یک طرف در مرز اروندرود قرار داشت که رژیم بعثی عراق به بهانه تسلط بر آن، جنگ با ایران را آغاز کرده بود و از طرفی در تنها مسیر ارتباطی کشور عراق با دریای خلیج فارس قرار داشت و ارتباط بندر ام القصر را از طریق خورعبدالله با خلیج فارس برقرار می‌کرد …
لشکر هفت حضرت ولیعصر (عج) در عملیات پیروزمند والفجر ۸ با حضور ۹ گردان، ۳۴۴۰ نیرو و با تقدیم ۲۲۵ شهید معظم، ۱۲۴۳ مجروح دلاور، ۲۲۰ مصدوم شیمیایی در میدان نبرد و ۱۱ مفقودالاثر نقش ویژه و ارزنده ای را در تاریخ دفاع مقدس ثبت نمود.
عملیات غرورانگیز و حماسی والفجر ۸ در ساعت ۲۲/۱۰ بیستم بهمن ماه سال ۱۳۶۴ با رمز مقدس «یا فاطمه الزهراء(سلام الله علیها)» با عبور نیروههای غواص و قایق سوار از رودخانه خروشان اروند و با هدف آزادسازی شهر استراتژیک فاو و قطع ارتباط ارتش بعثی عراق با خلیج همیشه فارس انجام پذیرفت از طولانی‌ترین و در عین حال پیچیده‌ترین عملیات‌های بزرگ رزمندگان اسلام در هشت سال دفاع مقدس بود که جهانیان به ویژه کارشناسان زبده نظامی دنیا را در حیرت و تعجب قرار داد.
شناسنامه عملیات والفجر 8: نام عملیات: والفجر ۸ ، رمز عملیات: یا فاطمه الزهرا (س)، منطقه عملیات: جبهه جنوبی فاو ـ خوزستان، تاریخ عملیات: ۲۰/۱۱/۱۳۶۴ تا ۹/۲/۱۳۶۵ ، مدت عملیات: ۷۸ روز، وسعت عملیات: ۸۰۰ کیلومتر مربع، نوع عملیات: گسترده، هدف عملیات: تصرف فاو و تهدید بصره از جنوب، کوتاهی دست دشمن از آب های خلیج فارس.
فرماندهی عملیات: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
سازمان رزم: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. نیروهای عمل کننده: سپاه و پشتیبانی هوایی ـ هوانیروز ارتش. استعداد نیروهای درگیر خودی: ۱۴۰ گردان پیاده، ۱۶ گردان توپخانه.
استعداد نیروهای درگیر دشمن: ۱۲۶ گردان پیاده، ۳۳ گردان زرهی، ۲۳ گردان مکانیزه، ۲۹ گردان کماندو و ۲۰ گردان گارد ریاست جمهوری.
تلفات عراق: ۵۰۰۰۰ کشته و یا زخمی و ۲۱۰۵ اسیر.
غنایم گرفته شده: ۹۵ دستگاه تانک و نفربر، ۲۰ قبضه توپ، ۱۲۰ قبضه توپ، پدافند هوایی، ۳۰ دستگاه مهندسی و ۱۸۰ خودرو.
نتایج عملیات: آزادسازی و تصرف ۹۴۰ کیلومتر از سرزمین های ایران و عراق، تصرف شهر فاو، انهدام وسیع نیرو و تجهیزات دشمن، تسلط بررودخانه اروند، انسداد راه عراق به خلیج فارس و هم مرز شدن با کویت.
مهمترین بازتاب عملیات والفجر ۸: کاهش قیمت نفت بود که با هدف کاستن از توان اقتصادی و درآمد ارزی جمهوری اسلامی صورت گرفت که تا مرز بشکه ای ۶ دلار ادامه یافت.
نام تیپ های شرکت کننده در عملیات (سپاه): تیپ ۳۳ المهدی، ناو تیپ کوثر، ناو تیپ امیرالمؤمنین، تیپ ۴۴ قمر بنی هاشم، توپخانه ۱۵ خرداد، توپخانه ۶۳ خاتم الأنبیاء، گردان ذوالفقار، گروه توپخانه یونس، گردان های توپخانه و ادوات.
تعداد گردان های شرکت کننده در عملیات والفجر: ۱۴۰ گردان نیروی رزمی، ۱۶ گردان توپخانه
مراحل عملیات: عبور از اروندرود ، ـ تک از طرف رأس البیشه به طرف پایگاه موشکی ـ تصرف کارخانه نمک از سمت جاده اول فاو.
مأموریت یگان ها در مراحل عملیات: در اکثر محورها غواص ها از آب بیرون آمده و زیر پای دشمن بودند و به شکستن خط و پاکسازی آن پرداختند و همزمان نیروهای مرحله دوم که داخل قایق ها بودند به سمت غرب اروند منتقل شده و به توسعه سر پل پرداختند. یگان های عمل کننده از محور شمال فاو تا دهانه خلیج فارس تا آخر روز اول به انتهای نخلستان رسیدند در شهر فاو نیروهای لشکر ۲۵ کربلا شهر را دور زدند و در شمال آن مستقر شدند و در محور رأس البیشه نیروی دریایی سپاه (قرارگاه نوح) منطقه را پاکسازی کرده و خود را به خور عبدالله رساند. در ضلع شمالی لشکر ۵ نصر به همراه تیپ ۴۴ قمر بنی هاشم موفق شد کنار جاده فاو ـ البحار مستقر شود که باعث امنیت جبهه خودی و تهدید و مانع جدی برای دشمن شد. لشکر ۲۷ رسول الله، ۱۷ علی بن ابیطالب در محور جاده ام القصر مرحله دوم را آغاز نمودند و تا غروب خود را به پایگاه موشکی دوم واقع در شمال غربی شهر فاو رساندند. لشکر ۸ نجف به همراه لشکر ۲۵ کربلا از روی جاده استراتژیک به موازات لشکرهای ۲۷ و ۱۷ به سمت کارخانه نمک پیشروی کردند. از جناح ساحلی نیز لشکر ۱۴ امام حسین و ۳۱ عاشورا و ۵ نصر و ۴۴ قمر بنی هاشم موجب پیوستگی خط از ساحل به کارخانه نمک تا خور عبدالله شد.
مرحله اول عملیات با لشکر ۷ ولیعصر، ۵ نصر، ۴۱ ثارالله، ۳۱ عاشورا، ۲۵ کربلا و تیپ های ۴۴ قمر بنی هاشم و ۳۳ المهدی بود.
مرحله دوم با لشکرهای ۲۷ محمد رسول الله و ۱۷ علی بن ابیطالب بود.
مرحله سوم لشکر ۸ نجف و ۳۱ عاشورا.
مرحله چهارم تمام یگان های مورد نظر حضور داشتند. روند عملیات: ۱ـ عبور از رودخانه، شکستن خط، گرفتن سر پل و پاکسازی سر پل تصرف شده. ۲ـ تصرف شهر فاو، رسیدن به خور عبدالله و استقرار در مثلثی شمال شهر که از تقاطع سه جاده البحار، فاو ـ بصره و ام القصر به وجود آمده بود. ۳ـ پیشروی تا ابتدای کارخانه نمک و تشکیل خط دفاعی به موازات این نقطه از ساحل تا خور عبدالله. ۴ـ رسیدن به زمین انتهای کارخانه نمک و کانال انتهای کارخانه روی جاده ام القصر تا ساحل رودخانه. تک اصلی در فاو در حالی که دشمن غافل بود، با عبور نیروهای غواص از رودخانه عریض اروند آغاز شد و در زمانی کوتاه با گسترش سر پل گرفته شد، رأس البیشه کارخانه نمک، سایت های موشکی و شهر فاو آزاد شد و نیروهای خودی آماده مقابله با پاتک های دشمن شدند.
نام قرارگاه های اصلی برای اجرای عملیات در فاو: ۱ـ قرارگاه کربلا، ۲ـ قرارگاه نوح.
مأموریت قرارگاه کربلا: شکستن خط در محور اسکله‌ی چهار چراغ شهر فاو و ادامه تک روی جاده فاو ـ البحار.
مأموریت قرارگاه نوح: شکستن خط در سمت چپ قرارگاه کربلا مقابل پایگاه موشکی عراق و ادامه عملیات روی جاده فاو ـ البحار ـ ام القصر و تأمین جناح چپ در خور عبدالله.
چهار قرارگاه فرعی در اجرای عملیات والفجر ۸ :
۱) یونس ۱، ۲) یونس ۲، ۳) قرارگاه رعد، ۴) قرارگاه شهید سلیمان خاطر.
مأموریت قرارگاه یونس ۱: عملیات نیروی دریایی ارتش بود و مأموریت آن تصرف اسکله البکر بود.
مأموریت قرارگاه یونس ۲: عملیات نیروی دریایی ارتش بود و مأموریت آن تصرف اسکله البکر بود.
مأموریت قرارگاه شهید سلیمان خاطر: عملیات هوانیروز ارتش بود و تشکیل تیم آتش و تخلیه مجروح و هلی برن را بر عهده داشت.
مأموریت قرارگاه رعد: عملیات نیروی هوایی ارتش بود و مأموریت آن تشکیل تیم آتش و تخلیه مجروح و هلی برن را بر عهده داشت.
مأموریت دو قرارگاه قدس و نجف که مسئولیت عملیات فریب را داشتند:
قرارگاه قدس: مسئولیت عملیات پشتیبانی منطقه ابوالخصیب (ام الرصاص) را بر عهده داشت.
قرارگاه نجف: مسئولیت عملیات پشتیبانی منطقه سلیمانیه را بر عهده داشت.
استعداد و گسترش نیروهای خودی: قرارگاه خاتم الأنبیا با سه قرارگاه عملیات والفجر را آغاز نمود: ـ قرارگاه نوح در (جناح راست حد جنوبی منطقه عملیاتی حد فاصل نهر ابوطرف تا دماغه اروند رود). ـ قرارگاه کربلا از (از نهر منطقه تا نهر ناصر). ـ جهاد سازندگی خراسان، فارس، اصفهان و خوزستان پشیبانی مهندسی قرارگاه را داشتند. ـ نیروی هوایی کار (پوشش هوایی منطقه) را داشت. ـ نیروی هوانیروز (امر ترابری و آتش پشتیبانی) را داشتند. ـ توپخانه نیروی زمینی ارتش نیز (منطقه) را پشتیبانی می کردند.
نام لشکرهای شرکت کننده در عملیات (سپاه): لشکر ۲۵، ـ لشکر ۱۷ علی بن ابیطالب، ـ لشکر ۳۱ عاشورا، ـ لشکر ۸ نجف، ـ لشکر ۷ ولیعصر، ـ لشکر ۲۷ محمد رسول الله، ـ لشکر ۵ نصر، ـ لشکر ۱۴ امام حسین، ـ لشکر ۱۹ فجر، ـ لشکر ۴۱ ثارالله.
نتیجه عملیات: آزادسازی شهر فاو ـ تسلط بر جنوب اروند ـ هم مرز شدن با کویت ـ انهدام سکوهای پرتاب موشک ـ قطع تردد عراق به شمال خلیج فارس، نکات برجسته عملیات: عبور غواصان از اروند و شکستن خط دشمن را باید اصلی ترین و مهمترین ویژگی عملیات والفجر ۸ دانست. عبور از اروند با عرض و عمق زیاد و شتاب بسیار جریان آب این رودخانه که تا حدود ۷۰ کیلومتر در ساعت هم می رسید، کار بسیار پیچیده و خطیری بود که در نوع خود در تاریخ نظامی جنگ های معاصر بی سابقه بود. مهمترین ویژگی عملیات: مهمترین عامل غافلگیری و فریب بود که توانستند عراق را متوجه منطقه هور نمایند.
جهت دانلود تصویر و مشاهده اسامی، در موبایل انگشت خود را روی تصویر نگه داشته و گزینه دانلود(ذخیره سازی) را انتخاب کنید. ذخیره در کامپیوتر از طریق راست کلیک بر روی تصویر مقدور است.
شرحی دیگر بر عملیات والفجر 8
20 بهمن 1364 رزمندگان اسلام با گذر از رودخانه خروشان اروند ناممکنی را ممکن کردند که تعجب دنیا را برانگیخت!
عملیات «والفجر 8»از بسیاری جهات با سایر عملیات‌ها تفاوت‌های بارزی داشت، چون انجام آن بر روی کاغذ و به نظر قریب به اتفاق فرماندهان جنگ در جهان غیرممکن به نظر می‌رسید.
عبور از رودخانه،همواره یکی از مشکلات ارتش‌های جهان است اما نیروهای عمل کننده در این عملیات با عبور از رودخانه اروند که به رودخانه وحشی مشهور است، تعجب دنیا را برانگیختند.
با فتح خرمشهر، دشمن در صحنه رویارویی با رزمندگان ایران، به لاک دفاعی فرو رفت. پیروزی‌هایی که پس از آن به دست آمد، برتری قدرت ایران را در جبهه‌های جنوب آشکار کرد. این روند تا سال ۱۳۶۴، یعنی شروع حمله ایران به شبه جزیره «فاو» ادامه داشت.
این کار با حساسیت و وسواس زیاد، از سوی فرماندهان دنبال می‌شد. سعی بر آن بود که دشمن به هیچ‌وجه متوجه کوچکترین حرکتی در منطقه نشود زیرا این قطعه از جبهه، برای عراق اهمیت ویژه‌ای داشت. فاو، زمینی است محصور در میان رودخانه اروند، خلیج فارس و خور عبدالله، که از سمت خشکی به بصره منتهی می‌شود.
اهداف عملیات والفجر 8:
قطع ید دشمن بعثی از دریا و تامین امنیت راه‌های دریایی خلیج‌فارس
دور نمودن آتش دشمن از شهرهای مرزی جمهوری اسلامی ایران،
تسخیر پایگاه‌های موشکی و تاسیسات مخابراتی رژیم صهیونیستی بغداد،
قطع شریان صدور نفت از طریق اسکله‌های الامیه و الوکر،
وارد کردن ضربه اقتصادی و نظامی بر دشمن
شکست رویای پوچ ضربه‌ناپذیری دشمن با نمایش قدرت و توان رزمی ظفرمندان لشکر اسلام
طرح عملیات والفجر هشت:
در طرح ریزی مانور عملیات «والفجر 8» دو عامل بسیار موثر بودند:
1- تجارب عملیات بدر در جزایر مجنون
2- پیچیدگی های خاص این عملیات.
فرمانده وقت سپاه پاسداران «محسن رضایی »در جمع فرماندهان در این باره گفت: در عملیات «والفجر 8» باید کل تجارب جنگ به کار گرفته شود. «جنگ شهری، جنگ در دشت، جنگ در آب».
شرح عملیات والفجر هشت با رمز یا زهرا(س)
در ساعت 22و 10 دقیقه روز بیستم بهمن ماه 1364 محسن رضایی فرمانده کل سپاه با قرائت رمز عملیات دستور حمله را صادر کرد.
بسم الله الرحمن الرحیم،لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم،و قاتلوهم حتی لا تکون فتنه
«یا فاطمه الزهرا، یا فاطمه الزهرا، یا فاطمه الزهرا»
در ادامه عملیات نیروهای خودی پس از درک موقعیت و نحوه گزارش قوای لشکر گارد جمهوری عراق، حمله شبانه ای را از سه محور طراحی کرده اند.
بر اساس این طرح، رزمندگان اسلام در تاریکی شب، هنگامی که نیروهای لشکر گارد در حال استراحت بودند آرایش مناسبی گرفتند و با غافلگیری به دشمن یورش بردند و به طور همه جانبه لشکر گارد را هدف تهاجم قرار دادند.
در عملیات والفجر هشت، نزدیک به 800 کیلومتر مربع از خاک عراق آزاد و تلفات و خسارات سنگینی بر دشمن وارد شد.
در جریان عملیات «والفجر 8» (فاو) همچنین بیش از 50 فروند هواپیما و چرخبال، صدها دستگاه تانک، نفر بر و خودرو نظامی، توپ صحرایی، توپ ضدهوایی و ناوچه موشک انداز منهدم شد و دهها دستگاه تانک و نفربر، 180 دستگاه خودرو، 20 عراده توپ صحرایی، 120 عراده توپ ضدهوایی، 3 دستگاه رادار موشک و 34 دستگاه مهندسی از میان تجهیزات ارتش عراق به غنیمت نیروهای توانمند ایران درآمد.
ویراستار: محمدحسین دُرچین