چهارشنبه سیاه دزفول ( 1357/10/27 )

چهارشنبه سیاه دزفول ( 1357/10/27 )

خیابان شهید منتظری(ششم بهمن سابق) چهارشنبه سیاه دزفول 1357.10.27

وقتی مهاجمان آمدند

در 27 دی ماه سال 1357 یک روز پس از فرار شاه از ایران، ادارۀ ساواک دزفول تعطیل و تخلیه شد و ساواکیها شهر را ترک کردند، روز سه شنبه 26 دی ماه مردم با پخش خبر فرار شاه از رادیو و تلویزیون، شادمانی ها کردند به همدیگر شادباش گفتند و با شیرینی از رهگذران پذیرائی نمودند. در صبح 27 دی 1357 گروهی از جوانان با اجتماع در میدان مرکزی شهر(فلکه) مجسمۀ رضا شاه را پائین آوردند. در ظهر 27 دی خبر رسید که نظامیان در اهواز با تانک و نفربر شهر را به خون و آتش کشیده اند و احتمالاً بعد از ظهر به دزفول حمله خواهند کرد. طرح نقشۀ حمله به دزفول توسط تیمسار غفاریان فرمانده تیپ 2 زرهی دزفول با هماهنگی سپهبد جعفریان استاندار خوزستان و ارتشبد قره باغی رئیس ستاد ارتش تنظیم شده بود. در این روز از ساعت 30 :4 عصرتانک ها و خودروهای تیپ دو زرهی از درب شمالی پادگان حرکت کرده و ساعت پنج بعد از ظهر به سان حملۀ یک ارتش اشغالگر بیگانه به شهر یورش آوردند و به طرزی وحشیانه با تانک و نفربر از روی خودروهای پارک شده درکنار خیابانها گذشتند، بعضی از مغازه ها را به آتش کشیده و رهگذران را به گلوله بستند و حتی به دفاتر نمایندگی روزنامه های اطلاعات و کیهان هم رحم نکرده و آنها را به آتش کشیدند، سرویس حامل پرستاران بیمارستان افشار را نیز به گلوله بستند و لاستیک های آن را پنچر نمودند. هجوم وحشیانۀ مأموران رژیم که با شلیک هزاران گلوله به در و دیوار خانه های مردم و تیر اندازی ها و بوق زدن مکرّر و سر دادن شعارهای جاوید شاه همراه بود تا نیمه شب چهارشنبه ادامه داشت. درمورد تلفات این حملۀ ناجوانمردانۀ مزدوران رژیم به دزفول، آمارهای مختلفی گفته شده که درست و صائب ترین آنها شهادت شش نفر و مجروح شدن بیست نفر است.

روزنامه کیهان ( شماره 10616 ) پنجشنبه 28 دی 1357مقالۀ وقتی مهاجمان آمدند

اسامی شهدای چهارشنبه سیاه دزفول 27 دی ماه 1357

1 – شهید عبدالرحمن توفیق زاده 41 ساله

2 – شهید ناصر بداخانیان 24 ساله

3 – شهید عبدالرحیم سعادت نیا 16 ساله

4 – شهید عبدالعزیز قلی حسن کوچک 17 ساله

5 – شهید رحیم(محمدعلی) کوکبی فر 18 ساله

6 – شهید محمد فلاطون نژاد 82 ساله

میدان مرکزی شهر دزفول ( معروف به فلکه ) مجسمه رضاشاه – 27 دی ماه 1357

میدان مرکزی دزفول تقاطع امام خمینی و طالقانی سال 1357

چه کسی مجسمه رضا شاه را از میدان ساعت دزفول پایین کشید؟

 پس از سخنرانی آیت‌الله قاضی دزفولی، که گفته می شود در ۲۷ دیماه ۵۷ بوده است راهپیمایی آغاز میشود. حرکت تظاهرات‌کنندگان به سوی میدان(فلکه) ساعت میرسد، که عده زیادی از نیروها دور این میدان تجمع کرده بودند و یک کمپرسی کنار میدان پارک شده بود. ناگهان شهید محمد زهرابی تصمیم مهمی گرفت و با چند نفر از نیروهای مؤثر و دست اندرکاران تظاهرات مردمی صحبت کرد که بیایید به وسیله این کامیون مجسمه رضاخان را که در وسط میدان بود، به پایین بکشانیم و آن را بشکنیم.

پس از مطرح کردن این تصمیم با آیت‌الله قاضی دزفولی و موافقت‌ ایشان، فوراً کامیون را روشن کرده و به نزدیک مجسمه رضا شاه آوردند و با بستن سیم به قسمت سر مجسمه و وصل آن به عقب کامیون در یک حرکت سریع مجسمه با شروع حرکت کامیون به پایین افتاد و بلافاصله ساواک و تانک‌های نفربر ارتشی به سمت جمعیت روانه شدند و با تیراندازی، جمعیت را متفرق کردند، اما کار از کار گذشته بود و بت شکنی ابراهیمی توسط جوانان انقلابی صورت گرفته بود.

شهید محمد زهرابی؛ ۲ فروردین ماه سال ۱۳۴۰ در روستای شوهان از توابع دزفول به دنیا آمد.

وی در هیجدهم بهمن ماه سال 13۶۳ در عملیات والفجر مقدماتی در منطقه شیب میسان عراق به فیض عظیم شهادت نائل آمد.

فلکه دزفول و سقوط مجسمه

میدان مرکزی مجسمه رضا شاه در حال سقوط

محل دادگستری سابق دزفول خیابان نشاط فعلی مجتمع پزشکی نشاط

چهارشنبه سیاه دزفول چه روزی است؟

در روز دوشنبه ۲۵ دی ماه سال 1357 یک روز پیش از فرار شاه، ادارۀ ساواک دزفول تعطیل و تخلیه شد و ساواکیها شهر را ترک کردند. روز سه شنبه 26 دی ماه مردم با پخش خبر فرار شاه از رادیو و تلویزیون، شادمانی ها کردند به همدیگر شادباش گفتند و با شیرینی از رهگذران پذیرائی نمودند. در صبح چهارشنبه 27 دی 1357 گروهی از جوانان با اجتماع در میدان(فلکه) مجسمۀ رضا شاه را پائین آوردند.

هوشنگ آراسته نیا پسر عمه ام هم از سکوی مجسمه بالا رفته بود و به حالت تحقیر به مجسمه پس گردنی میزد. سپس گردنش را با طناب بستند و مجسمه را  پایین کشیدند کشان کشان در شهر چرخاندند و بالاخره آن را از روی پل به داخل آب انداختند.

در ظهر27 دی خبر رسید که نظامیان در اهواز با تانک و نفربر شهر را به خون و آتش کشیده اند و احتمالاً بعد از ظهر به دزفول حمله خواهند کرد چند بار خبر تکذیب و تایید شد. تا اینکه حجت الاسلام فارغ روی یک ماشین ایستاد و در شهر می چرخید و اعلام می کرد خبری نیست و شایعه دروغ است. طرح نقشۀ حمله به دزفول توسط تیمسار غفاریان فرمانده تیپ 2 زرهی دزفول هماهنگ شده بود. در این روز از ساعت 30 :4 عصر تانک ها و خودروهای تیپ دو زرهی از درب شمالی پادگان حرکت کرده و ساعت پنج بعد از ظهر به سان حملۀ یک ارتش اشغالگر بیگانه به شهر یورش آوردند، از پل جدید رد شدند و تعدادی شان وارد خیابان طالقانی شدند عده ای هم سر چهار راه و خیابان امام در حرکت بودند و به طرزی وحشیانه از روی خودروهای پارک شده و موتورسیکلت های در کنار خیابانها رد می شدند و آنها را له می کردند.

مغازه ی میوه فروشی ما در خیابان طالقانی نزدیک فلکه بود. با رسیدن خبر، مغازه را بستم و به خانه رفتم. ناگهان شهر در رعب و وحشت فرو رفت همه به خانه هایشان پناه بردند و درها را بستند. فقط تانک ها در شهر رفت و آمد می کردند تا ساعت ۱۲ شب.

اگر در خانه ای باز بود تیراندازی می کردند. برخی ارتشی ها زن و بچه های خود را با ماشین سواری در شهر می چرخاندند و کِل می کشیدند وشعارهای جاوید شاه سر می دادند. در مورد تلفات این حملۀ ناجوانمردانۀ مزدوران رژیم به دزفول، آمارهای مختلفی گفته شده که مشخص ترین آنها شهادت شش نفر و مجروح شدن ۱۱ نفر است. از جمله مجروحین رحیم فضیلت پسرعموی همسرم است که از ناحیه سر مورد آسیب قرار گرفت. بچه های انقلابی یا روی پشت بام ها بودند یا روی درخت کمین می کردند. و از آنجا با پرتاب کوکتل مولوتف و سنگ بر روی ماشین های آنها مبارزه می کردند. اما ارتشیها هرکس را که می دیدند به گلوله می بستند. در روز چهارشنبه سیاه و فردایش هیچ تظاهراتی اتفاق نیفتاد. و در واقع از این روز پای ارتش با قصد کودتای نظامی به خیابان ها باز شد.  راوی: حاج رحیم سعیدفر – نگارش: بی بی زهرا موسوی

خیابان سی متری شریعتی

منبع : وب سایت چمدان آبی (محمدحسین دُرچین)