مراسم آئینی محرم در دزفول(علم یراق – چوب بازی و تعزیه)

مراسم آئینی محرم در دزفول

علم یراق – دوچوبه – شمشیر سپر  و تعزیه

در روز نهم و دهم یعنی تاسوعا و عاشورا مراسم خاصی در دزفول برگزار می‌شود، بدین صورت که در این روزها مردم سه بار مجزا به طور کامل با هیئت‌های بزرگ خود بیرون می‌آیند و عزاداری می‌کنند. در دزفول بیش از صد هیئت عزاداری وجود دارد و شهر به دو قسمت تقسیم می‌شود که عصر تاسوعا تمامی قسمت جنوبی شهر به طرف قسمت شمالی شهر حرکت می‌کنند و در عصر عاشورا تمامی قسمت شمالی شهر به طرف قسمت جنوبی شهر حرکت می‌کنند و در خیابان‌های اصلی شهر عزاداری می‌کنند.

در صبح عاشورا نیز همه مردم شهر و هیئت‌ها به محلی مشخص به نام امامزاده رودبند حرکت می‌کند و با گذراندن مسیر خاص سنتی خود که سال‌ها پیش رسم بوده، علم‌های بزرگی را آرایش می‌کنند و آنها را بر سر شانه خود حمل می‌کنند تا به امامزاده رودبند ببرند و در مقابل امامزاده به رقصاندن این علم‌ها می‌پردازند که به این کار « علم‌یراق » گفته می‌شود. برای تزئین علم‌ها از شال‌های رنگی سبز، سیاه و یا سفید استفاده می‌کنند و طول برخی از این علم‌ها به ۱۲ متر می‌رسد.

نمایی از عاشورای حسینی در سنه (سال) 1305 هجری مشتمل بر نخل کلبی خان، علم عباس و شیدونه امام رضا ع

قبل از بازسازی در صحرای عباسعلی شهرستان دزفول

از دیگر رسوم محرم مراسم دوچوبه – چوب زنی یا چوب‌بازی است که نمادی از صحنه جنگ است و به‌ صورت نمایشی همراه با طبل، دهل، صدای شیپور و سُرنا در جلو تکایا و در محله‌ها عزاداری صورت می‌گیرد. در این مراسم عده‌ای از مردان به دو گروه تقسیم می‌شوند و با چوب، سپر و شمشیر و زره با یکدیگر به مبارزه نمایشی می‌پردازند.

مراسم شبیه خوانی یا تعزیه از دیگر مراسم است. در این مراسم عده ای بازیگر در نقش‌های مختلف، شخصیت‌های مهم تاریخ کربلا را به نمایش می‌گذاشتند. تمامی متن به صورت شعر با لحن و آهنگ خاص و بعضاً همراه با نوحه خوانده می‌شود. این شخصیت‌های مهم تاریخ در صبح تاسوعا با گهواره‌ای از علی اصغر در کنار عزاداران حرکت می‌کنند و مردم نذر خود را به گهواره علی اصغر نذری می‌دهند مرثیه می‌خوانند و مردم هم به عنوان اینکه آنها شخصیت واقعی هستند یا نفرین می‌کنند یا دعا می‌خوانند.

منبع: وب سایت چمدان آبی (محمدحسین دُرچین)